Nowoczesna teoria portfela, znana również jako teoria portfela Markowitza, jest fundamentalną koncepcją w finansach, opracowaną przez Harry’ego Markowitza w 1952 roku. Teoria ta zajmuje się optymalizacją alokacji aktywów w portfelu inwestycyjnym w celu maksymalizacji oczekiwanej stopy zwrotu przy danym poziomie ryzyka lub minimalizacji ryzyka przy danej oczekiwanej stopie zwrotu.
Kluczowe założenia nowoczesnej teorii portfela obejmują:
- Dywersyfikacja: Inwestorzy mogą zmniejszyć ryzyko portfela poprzez inwestowanie w różnorodne aktywa, które nie są ze sobą w pełni skorelowane. Dzięki dywersyfikacji zmniejsza się ryzyko specyficzne dla pojedynczych inwestycji, choć nie eliminuje to ryzyka rynkowego.
- Oczekiwana stopa zwrotu i ryzyko: Każdy portfel inwestycyjny charakteryzuje się określoną oczekiwaną stopą zwrotu i poziomem ryzyka (mierzonego najczęściej jako odchylenie standardowe). Inwestorzy dążą do znalezienia takiej kombinacji aktywów, która zapewni im optymalne połączenie zwrotu i ryzyka.
- Krzywa efektywna (efektywna granica): Jest to zbiór portfeli, które oferują najwyższy możliwy zwrot dla danego poziomu ryzyka lub najniższe możliwe ryzyko dla danego poziomu zwrotu. Portfele na tej krzywej są uważane za “efektywne”, ponieważ żaden inny portfel nie może oferować lepszej kombinacji ryzyka i zwrotu.
- Racjonalność inwestora: Zakłada się, że inwestorzy są racjonalni i dążą do maksymalizacji użyteczności, co oznacza, że preferują wyższe zwroty przy niższym ryzyku.
Nowoczesna teoria portfela stanowi podstawę dla wielu nowoczesnych strategii inwestycyjnych i jest kluczowym elementem współczesnego zarządzania inwestycjami.