HMAC (ang. Hash-based Message Authentication Code) to kryptograficzna metoda służąca do weryfikacji integralności i autentyczności danych. HMAC łączy w sobie funkcję haszującą (np. SHA-256, SHA-1) z sekretnym kluczem kryptograficznym, aby wygenerować unikalny kod uwierzytelniający dla danej wiadomości lub bloku danych. Dzięki temu HMAC jest powszechnie stosowany w systemach bezpieczeństwa, takich jak TOTP (Time-based One-Time Password) oraz w protokołach uwierzytelniania i komunikacji.
Jak działa HMAC?
HMAC działa na zasadzie przetwarzania danych wejściowych (np. wiadomości) za pomocą funkcji haszującej i sekretnego klucza w określony sposób, aby wygenerować kod uwierzytelniający, który może być użyty do sprawdzenia, czy dane zostały zmienione lub czy pochodzą z zaufanego źródła. Proces ten można podzielić na kilka kroków:
- Przygotowanie klucza:
- Sekretny klucz jest w pierwszym kroku dopasowywany do wymaganego rozmiaru. Jeśli klucz jest zbyt krótki, zostaje wypełniony zerami do odpowiedniej długości. Jeśli jest zbyt długi, zostaje skrócony za pomocą funkcji haszującej.
- Tworzenie dwóch podkluczy:
- Klucz zostaje połączony za pomocą operacji XOR z dwoma określonymi stałymi wartościami (ipad i opad), tworząc dwa różne podklucze:
- ipad (inner padding): Jest to klucz połączony operacją XOR z blokiem złożonym z określonej liczby bajtów o wartości 0x36.
- opad (outer padding): Jest to klucz połączony operacją XOR z blokiem złożonym z określonej liczby bajtów o wartości 0x5C.
- Klucz zostaje połączony za pomocą operacji XOR z dwoma określonymi stałymi wartościami (ipad i opad), tworząc dwa różne podklucze:
- Proces haszowania:
- Najpierw dane wejściowe (wiadomość) są połączone z podkluczem ipad, a następnie wynikiem tego połączenia jest funkcja haszująca (np. SHA-256). Powstały skrót (hash) jest ponownie łączony z podkluczem opad i haszowany po raz drugi.
- Końcowy wynik to HMAC, czyli kod uwierzytelniający, który jest unikalny dla danej wiadomości i klucza.
Zastosowanie HMAC
HMAC jest szeroko stosowany w różnych aplikacjach i protokołach kryptograficznych. Oto kilka przykładów:
- Uwierzytelnianie: HMAC jest kluczowym elementem w protokołach uwierzytelniania, takich jak TOTP i HOTP, gdzie jest używany do generowania jednorazowych kodów uwierzytelniających. Te kody są później używane do weryfikacji tożsamości użytkownika.
- Integralność danych: HMAC jest stosowany w protokołach komunikacyjnych, takich jak TLS (Transport Layer Security) i IPsec, aby zapewnić, że przesyłane dane nie zostały zmienione podczas transmisji.
- Szyfrowane API: HMAC jest używany do zabezpieczania interfejsów API, gdzie każda przesyłana wiadomość musi być podpisana za pomocą HMAC, aby zapewnić, że pochodzi z zaufanego źródła i nie została zmodyfikowana.
Zalety HMAC
- Odporność na kolizje: HMAC jest mniej podatny na kolizje niż tradycyjne funkcje haszujące, co oznacza, że trudniej jest znaleźć dwie różne wiadomości, które wygenerują ten sam kod HMAC.
- Bezpieczeństwo: Nawet jeśli funkcja haszująca używana w HMAC ma pewne słabości, konstrukcja HMAC zapewnia dodatkową warstwę bezpieczeństwa dzięki zastosowaniu sekretnego klucza.
- Elastyczność: HMAC może być używany z różnymi funkcjami haszującymi (np. SHA-256, SHA-1), co pozwala dostosować go do różnych poziomów bezpieczeństwa i wymagań wydajnościowych.
Podsumowanie
HMAC to potężne narzędzie w kryptografii, które łączy funkcję haszującą z sekretnym kluczem, aby zapewnić integralność i autentyczność danych. Jest szeroko stosowany w systemach uwierzytelniania, protokołach komunikacyjnych i zabezpieczaniu interfejsów API, oferując wysokie bezpieczeństwo dzięki swojej odporności na kolizje i elastyczności w użyciu różnych funkcji haszujących.