Koparka, w kontekście kryptowalut, to urządzenie lub zestaw komputerowy zaprojektowany specjalnie do wydobywania kryptowalut, czyli tzw. “miningu”. Kopanie kryptowalut polega na rozwiązywaniu złożonych problemów matematycznych, które są częścią procesu weryfikacji transakcji i dodawania nowych bloków do blockchaina. W zamian za ten wysiłek, koparka otrzymuje nagrodę w postaci kryptowaluty.
Jak działa koparka?
Koparka wykonuje ogromną liczbę obliczeń na sekundę, aby rozwiązać zagadki matematyczne niezbędne do osiągnięcia konsensusu w sieci blockchain (np. za pomocą mechanizmu Proof of Work). Rozwiązanie takiej zagadki pozwala na dodanie nowego bloku transakcji do łańcucha, a pierwszy „górnik” (osoba, która używa koparki do wydobycia) lub jego maszyna, który znajdzie poprawne rozwiązanie, otrzymuje nagrodę w kryptowalucie.
Rodzaje koparek
- CPU (Central Processing Unit) – Najbardziej podstawowy typ koparki wykorzystujący moc procesora komputerowego. Obecnie jest rzadko stosowany do wydobywania, ponieważ jego moc obliczeniowa jest zbyt niska, aby skutecznie konkurować z bardziej zaawansowanymi urządzeniami.
- GPU (Graphics Processing Unit) – Karty graficzne to popularne narzędzia do kopania kryptowalut, szczególnie takich jak Ethereum. Dzięki swojej architekturze GPU są znacznie bardziej efektywne niż CPU w wydobywaniu kryptowalut, ponieważ mogą wykonywać wiele równoległych obliczeń jednocześnie.
- ASIC (Application-Specific Integrated Circuit) – Specjalnie zaprojektowane układy scalone, które są zoptymalizowane pod kątem kopania określonej kryptowaluty. ASIC oferują znacznie wyższą moc obliczeniową niż GPU, co czyni je najbardziej efektywnym, ale też kosztownym rozwiązaniem do miningu. Są najczęściej używane do wydobycia Bitcoinów, ponieważ Bitcoin wymaga ogromnej mocy obliczeniowej, co sprawia, że inne rodzaje koparek są nieopłacalne.
- FPGA (Field-Programmable Gate Array) – Są to programowalne układy logiczne, które można skonfigurować do różnych zastosowań, w tym wydobywania kryptowalut. FPGA były popularne przed pojawieniem się ASIC, ponieważ oferowały lepszą wydajność niż GPU, ale zostały wyparte przez bardziej zaawansowane ASIC.
Koszty i zyski z kopania
Kopanie kryptowalut może być opłacalne, jednak wymaga odpowiedniego sprzętu, wysokich nakładów na energię elektryczną oraz chłodzenie, ponieważ koparki zużywają dużą ilość prądu i generują znaczną ilość ciepła. Rentowność kopania zależy również od ceny danej kryptowaluty, trudności wydobycia, kosztów energii oraz warunków rynkowych.
Przykłady kopania kryptowalut
- Bitcoin – Najbardziej wymagająca kryptowaluta do wydobycia, głównie z powodu wysokiej trudności i dużej konkurencji. Obecnie Bitcoin jest kopany głównie za pomocą koparek ASIC.
- Ethereum (do 2022) – Do momentu przejścia Ethereum na konsensus Proof of Stake, wydobycie tej kryptowaluty było bardzo popularne na kartach graficznych GPU.
- Monero – Kopana za pomocą CPU i GPU, ponieważ Monero jest odporne na ASIC, co zapewnia większą decentralizację wydobycia.
Farmy wydobywcze i kopanie w chmurze
Ze względu na wysoki koszt sprzętu i energii wiele osób inwestuje w tzw. farmy wydobywcze – duże zestawy koparek pracujących równocześnie. Alternatywnie dostępne jest również kopanie w chmurze, gdzie użytkownicy wynajmują moc obliczeniową od dużych firm zajmujących się kopaniem kryptowalut, co eliminuje potrzebę posiadania własnego sprzętu.
Koparki są kluczowymi elementami w sieciach blockchain Proof of Work, zapewniającymi bezpieczeństwo sieci i niezmienność danych.