Co to jest dźwignia finansowa (lewar) – czy warto grać z dźwignią

Co to jest dźwignia finansowa?

Dźwignia finansowa (lewar) jest narzędziem, dzięki któremu możemy dysponować większym kapitałem niż w rzeczywistości posiadamy, co oznacza w praktyce zaciągnięcie kredytu. Poziom zlewarowania pokazuje nam jak dużym kapitałem możemy dysponować w stosunku do własnego kapitału. Przykładowo przy dźwigni 1:100 posiadając 1000 zł możemy dysponować kapitałem 100 000 zł. Czyż nie wygląda to fantastycznie? Na pierwszy rzut oka tak ale jak przyjrzymy się temu bliżej to już może nie być tak kolorowo.

Gdzie możemy stosować dźwignię finansową?

Dźwignię finansową możemy stosować wszędzie tam, gdzie chcemy osiągnąć większe stopy zwrotu z inwestycji, czyli np. biorąc kredyt na rozwój firmy, przy kupnie mieszkania albo grając na forexie albo giełdzie. Przykładem giełdy kryptowalut, na której możemy grać na spadki jest giełda Binance. Inwestor stosując dźwignię finansową pożycza pieniądze od banku albo od brokera na określonych warunkach. Pożyczkodawca oczywiście chce zarobić dlatego dolicza sobie procenty do pożyczonej kwoty oraz opłaty manipulacyjne, co oznacza, że musimy oddać więcej niż pierwotnie pożyczyliśmy.

Czy to się opłaca?

Jeżeli z naszych obliczeń wynika, że nasz biznes przyniesie większą korzyść w określonym czasie niż prowizje jakie musimy zapłacić od pożyczonej kwoty to oznacza, że wykorzystanie dźwigni jest dla nas opłacalne. Musimy jednak pamiętać, że nie da się wszystkiego przewidzieć co może wydarzyć się w przyszłości, dlatego w naszych wyliczeniach bazujemy na pewnych założeniach, które niestety mogą okazać się błędne i z naszego intratnego biznesu zostanie klapa. Dlatego też korzystając z dźwigni powinniśmy brać pod uwagę także najgorszy możliwy scenariusz, kiedy np. stopy procentowe drastycznie skoczą w górę i opłaty związane z kredytem mogą być już dla nas nie do udźwignięcia.

Stosowanie dźwigni finansowej na forexie i giełdzie w praktyce

Wróćmy do przykładu z pierwszego akapitu. Posiadamy 1000 zł kapitału i grając całym swoim kapitałem chcemy założyć długą pozycję (kupno) przy wykorzystaniu dźwigni 1:100. Przy dźwigni 1:100 nasz kapitał rośnie do 100 000 zł i taką też zakładamy pozycję na kupno. Broker pożycza nam 100 000 zł pod zabezpieczenie jakie posiadamy w wysokości 1000 zł. Kiedy kurs obstawionego waloru zmieni się o 1 % to wartość naszego pierwotnego kapitału przy pójściu kursu w górę wzrośnie o 1000 zł, a przy pójściu kursu w dół spadnie o 1000 zł. Zauważmy, że zmiana kursu tylko o 1 % powoduje zmianę naszego kapitału aż o 100 %, co w praktyce oznacza, że jeżeli obstawimy dobrze to zarobimy 100% a jeżeli źle to stracimy 100 % pierwotnego kapitału i nasza pozycja zostanie automatycznie zamknięta przez brokera, ponieważ dysponowaliśmy tylko 1000 zł zabezpieczenia. Nasze konto zostanie “wyzerowane”.

Jak grać z dźwignią?

Powyższy przykład pokazał nam, że dzięki graniu z dźwignią możemy się albo bardzo szybko wzbogacić albo bardzo szybko stracić cały swój kapitał. Dlatego grać z dźwignią należy bardzo ostrożnie. Im większa dźwignia tym większy potencjalny zysk ale też większe ryzyko. Wróćmy do naszego przykładu, posiadamy 1000 zł kapitału i zakładamy pozycję z dźwignią 1:100 ale tym razem nie inwestujemy całego kapitału jaki posiadamy tylko 100 zł. Grając z dźwignią 1:100 nasz kapitał rośnie do 10 000 zł. 100 zł jest naszym zabezpieczeniem dla brokera a pozostałe 900 zł jest na naszym koncie. Teraz przy zmianie ceny o 1 % zyskujemy albo tracimy (1% z 10 000 zł) 100 zł i nawet jak źle obstawimy to nie tracimy całego kapitału i nasza pozycja nie zostanie automatycznie zamknięta bo posiadamy jeszcze na koncie 900 zł. Wniosek z tego taki, że grając z dźwignią nie powinniśmy angażować całego swojego kapitału.

Granie na spadki

Dzięki dźwigni i temu że gramy za pożyczone pieniądze, możemy grać na spadki np. na bitcoinie nie posiadając fizycznie bitcoinów. Wystarczy że założymy krótką pozycję (sprzedaż) na bitcoinie zabezpieczoną np. dolarami, czyli przykładowo posiadamy 1000 $ i zakładamy krótką pozycję przy dźwigni 1:10. Dzięki dźwigni dysponujemy kapitałem 10 000 $. Cena bitcoina zmienia się o 1 % w dół i zamykamy naszą pozycję. Po zamknięciu pozycji mamy 1100 $ kapitału czyli o 100 $ więcej (1 % z 10 000 $ daje 100 $). Gdyby kurs poszedł w górę to byśmy stracili 100 $.

Wnioski

Granie z dźwignią może być opłacalne jeżeli robimy to w przemyślany sposób, pamiętając o tym że:

1. Im większa dźwignia tym większy potencjalny zysk ale też większe ryzyko a co za tym idzie większa potencjalna strata.
2. Nie musimy angażować całego kapitału na daną pozycję, nawet grając z dźwignią na spadki lub wzrosty możemy przy zostawieniu odpowiedniej ilości kapitału na koncie grać tak jakbyśmy grali bez dźwigni (np. przy kapitale 1000 zł i dźwigni 1:10, grając tylko 100 zł, zmiana kursu o 100 % spowoduje zmianę naszego kapitału też o 100 %, ponieważ gramy 1000 zł zabezpieczonym u brokera 100 zł ale posiadamy jeszcze 900 zł co daje nam w sumie 1000 zł zabezpieczenia).
3. Nie ma znaczenia z jak dużą dźwignią gramy tylko jaki procent kapitału ryzykujemy.
4. Powinniśmy dostosować wielkość pozycji do warunków panujących na rynku.
5. Na początku inwestujemy najmniejszy możliwy kapitał, żeby zobaczyć jak funkcjonuje cały mechanizm.
6. Po przekroczeniu pewnego poziomu zlewarowania ryzyko staje się na tyle duże, że prędzej czy później skończy się to utratą całego kapitału jaki posiadamy, dlatego uważajmy bardzo na to ile ryzykujemy.

Uwaga końcowa

W powyższych przykładach zostały przyjęte pewne uproszczenia żeby łatwiej było zrozumieć cały mechanizm działania, który w ogólnym zarysie wygląda tak jak wyżej zostało to pokazane. Grając na dźwigni u różnych brokerów wymagania procentowe co do zabezpieczenia i opłaty za otwarcie i zamknięcie pozycji mogą być różne.